Stel je voor: je hebt net een flinke wandeling gemaakt, dorst als een kameel in de woestijn en je ziet een klein koffietentje. Je bestelt een cappuccino, grijpt naar je portemonnee en… alleen een briefje van €50. “Sorry, wij accepteren alleen pin,” zegt de barista met een verontschuldigende glimlach. Daar sta je dan, met je dorst én je cash. Maar mag dat eigenlijk zomaar?
Steeds meer winkels en horecazaken weigeren contant geld, wat bij veel mensen vragen oproept. Is het legaal om cashbetalingen te weigeren? En hoe zit het als je alleen een groot biljet op zak hebt?
Mogen winkels contant geld weigeren?
Het korte antwoord: ja, dat mogen ze. Net zoals een winkel kan besluiten om geen creditcards te accepteren, mogen ze ook contant geld weigeren. Er is geen wet die winkeliers verplicht om cashbetalingen aan te nemen.
Er zit wel een belangrijke voorwaarde aan: de winkel moet vooraf duidelijk aangeven welke betaalmethoden ze accepteren. Dit kan via een sticker op de deur, een melding op de website of een bordje bij de kassa. Kom je daar pas achter als je al bij de kassa staat en heb je alleen contant geld? Dan heb je het recht om je spullen terug te leggen en zonder aankoop de winkel te verlaten.
Waarom kiezen winkels steeds vaker voor pin?
Contant geld wordt steeds minder gebruikt. Waar vroeger bijna iedereen kleingeld in zijn zak had, vertrouwen steeds meer mensen op digitale betalingen via pinpas of smartphone. In 2023 sprak De Nederlandsche Bank (DNB) haar zorgen uit over deze ontwikkeling, omdat bepaalde groepen – zoals ouderen en mensen zonder bankrekening – afhankelijk zijn van cash.
Toch blijkt uit onderzoek dat het aantal winkels dat alleen pin accepteert, nauwelijks is gestegen. Slechts vier procent van de consumenten gaf aan dat ze ergens niet met contant geld konden betalen. Desondanks blijft het een gevoelig onderwerp, vooral voor mensen die vinden dat cashgeld onderdeel moet blijven van het betalingsverkeer.
Wat als je alleen een groot biljet hebt?
Sommige winkels weigeren grote biljetten, zoals die van €100, €200 of €500. Dit doen ze vaak vanwege het risico op vals geld of om veiligheidsredenen. Ook kleine muntjes zijn niet overal welkom. Veel winkels accepteren geen 1- en 2-centmunten meer vanwege afrondingsregels.
Beschadigd geld kan ook een probleem zijn. Winkeliers mogen een gescheurd of onleesbaar biljet weigeren. Heb je een biljet dat zo gehavend is dat niemand het meer wil aannemen? Dan kun je het inleveren bij De Nederlandsche Bank, waar het mogelijk omgewisseld kan worden voor een nieuw exemplaar.
De toekomst van contant geld
Nederland is een van de landen binnen de eurozone waar contant geld het minst wordt gebruikt. Vooral jongeren vertrouwen bijna volledig op digitale betaalmethoden en dragen nauwelijks nog cash bij zich.
Toch is contant geld voor sommige mensen nog steeds onmisbaar. Ouderen, minder digitaal vaardigen en mensen zonder bankrekening zijn vaak afhankelijk van cash. Daarom blijft de overheid winkeliers stimuleren om contant geld te accepteren, ook al is het geen verplichting.
De verwachting is dat het gebruik van contant geld de komende jaren verder zal afnemen. Maar zolang er nog mensen zijn die afhankelijk zijn van cash, zal het waarschijnlijk nooit helemaal verdwijnen. Misschien duurt het dus nog even voordat we allemaal volledig digitaal betalen—maar zorg voor de zekerheid toch maar dat je niet met een groot briefje op pad gaat als je écht zin hebt in koffie.
