Contant geld, dat vertrouwde briefje of munt, lijkt steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. Als je naar de huidige winkels kijkt, wordt je bijna verplicht om met je pinpas of telefoon te betalen. Of je het nu leuk vindt of niet, digitaal betalen is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Bedrijven beweren dat het hun werk eenvoudiger maakt en veiliger is, maar tegelijkertijd raakt een andere groep mensen in de problemen. We hebben het over ouderen, mensen met lage inkomens, of gewoon degenen die liever met contant geld werken. Want hoewel de meeste mensen zich hebben aangepast aan de nieuwe digitale wereld, blijft de vraag: wie wordt er achtergelaten?
Digitaal betalen: snel en veilig, maar niet voor iedereen
Waarom zouden bedrijven nog met contant geld werken als digitaal betalen zoveel voordelen biedt? Het gaat natuurlijk om gemak: klanten kunnen sneller betalen, er is minder administratief gedoe, en bedrijven hoeven minder risico te nemen met geldtransport. Kijk bijvoorbeeld naar het Britse restaurant Zizzi, dat geen contant geld meer accepteert. Het maakt het werk voor medewerkers eenvoudiger en vermindert het risico op diefstal. En dan is er nog het milieueffect. Bij Gail’s Bakery wordt bijvoorbeeld het afzien van contant geld als een manier gezien om de CO2-uitstoot te verminderen – want minder geldtransport betekent minder vervuiling.
Toch zijn er steeds meer bedrijven die besluiten om geen cash meer aan te nemen, zoals de supermarktketens Asda, Tesco en Sainsbury’s in het Verenigd Koninkrijk. Het lijkt misschien als een vooruitstrevende zet, maar er kleven ook belangrijke nadelen aan deze trend.
Wie blijft er achter?
Niet iedereen kan bijblijven in de digitale wereld. Ouderen en mensen met een laag inkomen hebben vaak moeite met de nieuwste technologie. En ja, niet iedereen heeft een smartphone of begrijpt hoe een digitale portemonnee werkt. Het lijkt misschien een onbeduidend probleem voor de tech-savvy generatie, maar het is belangrijk om te beseffen dat sommige mensen zich steeds meer buitengesloten voelen. Bovendien biedt contant geld mensen die moeite hebben met budgetteren een praktisch voordeel: ze zien precies hoeveel ze nog kunnen uitgeven. Met een pinbetaling kan dat overzicht snel vervagen, en voor degenen die al moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, kan dat uiteindelijk voor problemen zorgen.
Misverstand over contant geld als wettig betaalmiddel
Je zou kunnen denken dat winkels verplicht zijn om contant geld aan te nemen, omdat het een wettig betaalmiddel is. Maar dat is niet helemaal waar. Het betekent alleen dat je schulden kunt aflossen met cash, maar een winkel heeft de vrijheid om te bepalen welke betaalmethoden ze accepteren. Dus als jij naar je favoriete winkel komt en je zegt: “Maar ik wil graag met contant geld betalen!” kan de eigenaar dat simpelweg weigeren – als ze maar duidelijk maken dat ze geen cash accepteren. Voor hen is het handig, maar voor de mensen die afhankelijk zijn van cash is dit een flinke achteruitgang.
De risico’s van een volledig digitaal betalingssysteem
Het klinkt allemaal zo handig, digitaal betalen, maar het heeft ook zijn keerzijde. Wat als de systemen uitvallen? Stel je voor: je staat bij de kassa, je hebt geen cash in je zakken, en het betaalsysteem werkt ineens niet. Onlangs nog hadden klanten in het Verenigd Koninkrijk last van een grote storing in het banksysteem. Wie geen contant geld bij zich had, kon niks kopen. Dat is behoorlijk problematisch, vooral als je in een land woont waar bijna alles digitaal geregeld wordt.
Daarnaast is er natuurlijk de steeds groeiende dreiging van cybercriminaliteit. Hackers staan klaar om toegang te krijgen tot jouw betaalgegevens en als het allemaal digitaal is, ben jij kwetsbaar. Digitale betalingen brengen je financiële informatie online, en zonder de juiste bescherming kan dat leiden tot schade, verlies van vertrouwen en in sommige gevallen zelfs identiteitsdiefstal.
Anonimiteit en controle: waar is het gebleven?
Contant geld heeft een ongeëvenaard voordeel: anonimiteit. Je kunt dingen kopen zonder dat iemand weet wie je bent of waar je het voor gebruikt. Elke pintransactie wordt daarentegen opgeslagen en is herleidbaar naar jou. Dit roept niet alleen privacyzorgen op, maar zorgt er ook voor dat je minder controle hebt over je uitgaven. Als je kijkt naar landen waar alles digitaal wordt gedaan, merk je dat mensen steeds afhankelijker worden van banken, wetgeving en technologiebedrijven. Contant geld biedt je de vrijheid om te betalen zonder dat je digitale voetafdruk blijft achterlaten.
Wat is de oplossing?
De toekomst ligt waarschijnlijk in een hybride model, waarin zowel digitale betalingen als contant geld naast elkaar bestaan. Dit zou een manier zijn om zowel de voordelen van digitalisering te benutten als de mensen te beschermen die niet kunnen meekomen in de digitale wereld. Overheden zouden bijvoorbeeld kunnen ingrijpen en winkels verplichten om contant geld te blijven accepteren. Daarnaast is het belangrijk om mensen te helpen digitaal vaardiger te worden, zodat ook zij mee kunnen doen aan het moderne betalingsverkeer. Nieuwe digitale betaalmethoden zouden dan ook geen bankrekening meer nodig hebben, zodat iedereen erbij kan.
Conclusie: balans is de sleutel
Ja, digitaal betalen is superhandig en snel, maar het is niet voor iedereen de beste optie. Contant geld biedt zekerheid, privacy en controle. Beide systemen behouden, zodat iedereen toegang heeft tot betaalmogelijkheden, lijkt de ideale oplossing. Want als we eerlijk zijn: het zou best vreemd zijn als je straks niet meer bij je lokale bakker kunt betalen met contant geld – en je zou niet de enige zijn die daar niet blij mee is!
